Sensomotorische Integratie

Autisme en zintuiglijke problemen

Auteurs: Ina van Berckelaer-Onnes, Steven Degriek, Miriam Hufen. 
Paperback, 151 pagina's, Boom, 2017

Een overzichtelijk en prettig leesbaar boek over autisme en zintuiglijke problemen. Sinds 2015 worden in de DSM-5 zintuiglijke problemen als een van de kenmerken voor autisme genoemd: "Hyper- of hyporeactiviteit op zintuiglijke prikkels of ongewone belangstelling voor de zintuiglijke aspecten van de omgeving." Om het boek in een wat breder kader te plaatsen worden eerst een aantal cognitieve verklaringstheoriën besproken. Daarna worden de functie, het onderzoek naar, en mogelijke interventies van de verschillende zintuigen besproken.

Autisme? Samen Sterker

    in de klas!

Auteur: Pascale Bruynseels. Paperback, 176 pagina's, Scrivio Media, 2022.

Een boek vol tips en inzichten over het begeleiden van leerlingen met autisme of ASS. De Vlaamse auteur is al meer dan twintig jaar ambulant begeleider of ondersteuner zoals ze dat in België noemen. Zij heeft zich gespecialiseerd in het begeleiden van kinderen met autisme.

Het is vooral een praktisch boek voor iedereen die met het onderwijs aan kinderen met ASS re maken heeft. Niet alleen leerkrachten maar ook ouders en anderen die met deze kinderen te maken hebbben, zullen beaalde gedragingen en misverstanden zeker herkennen. Het boek nodigt uit om eigen voorbeelen toe te voegen en op zoek te gaan naar oplossingenom de vertaalslag voor deze kinderen te kunnen maken. 

Waarneming en zintuiglijke ervaringen bij met Autisme en het Aspergersyndroom

Verschillende ervaringen, verschillende werelden de bekende wereld 

Auteur: Olga Bogdashina. Paperback, 211, Garant.

In dit boek beschrijft Olga Bogdashina de ervaringen van mensen met autisme, waardoor de wereld door hen heel anders kan worden waargenomen, zodat het het lijkt alsof ze in een andere wereld leven. Voor wie zien, horen, proeven, voelen, ruiken en bewegen een andere ervaring zijn in vergelijking met mensen zonder autisme. Zij geeft in haar boek een verklaring van dit voor de meeste mensen onverklaarbaar gedrag. Daarbij biedt het boek ook nog methoden om de manier van waarnemen van mensen met autisme te onderzoeken, en adviezen over de manier van omgaan met dit gedrag. 

Geschikt voor ouders en iedereen die met mensen met autisme te maken heeft.  

Autisme en de grenzen van de bekende wereld. 

Wat we van autisme kunnen leren over de wereld om ons heen.

Auteur: Olga Bogdashina. Paperback 208 pagina's, Garant, 2013.

Olga Bogdashina begint dit boek met het uitleggen dat wij de wereld niet precies zien zoals die werkelijk is. We filteren de binnenkomende zintuiginformatie en gebruiken daar slechts een gedeelte van. Dat gedeelte is precies voldoende om een concept, beeld of idee van de ons omringende omgeving op te bouwen. Vervolgens benoemen we die omgeving dan als keuken, tuin, straat, enzovoort. We hoeven niet elk bloemetje in een tuin waar te nemen om te weten dat iets een tuin is. We gebruiken een gedeelte van de binnenkomende zintuiginformatie en vullen de rest zelf in.

In de eerste drie jaren van een kind vindt de overgang plaats van de wereld tot in detail onderzoeken naar de wereld benoemen en gebruik maken van de concepten of ideeën die we ons over die wereld en over onszelf hebben gevormd. De verschillende stukjes zintuiginformatie worden geïntegreerd tot een geheel dat niet exact met de werkelijk overeen hoeft te komen. Dat voorkomt dat we overprikkeld worden en voortdurend last hebben van allerlei 'ruis'. 

Bij mensen met autisme komt de overgang naar de wereld van concepten en benoemingen door taal niet of moeizaam tot stand. Doordat ze de binnenkomende zintuiginformatie niet of onvoldoende filteren, kunnen ze overspoeld raken door die zintuiginformatie. Ze zien, horen, voelen, proeven en ruiken de wereld meer zoals die is. Ze filteren geen informatie weg om tot concepten te komen. Hun manier van waarnemen verschilt hierdoor heel sterk met onze 'normale' manier van waarnemen. Ze kunnen eigenlijk beter waarnemen. Bijvoorbeeld het zien van kleuren en bewegingen door een bepaalde lichtinval en de gevoeligheid voor geluiden of aanrakingen, die wij nauwelijks opmerken. Om met die overstelpende hoeveelheid zintuiginformatie om te gaan, kiezen ze er dan soms voor om als het ware in een bepaalde zintuigprikkel op te gaan. Ze worden helemaal één met die zintuigprikkel. Bijvoorbeeld een visuele waarneming van een bewegend voorwerp. Tegelijk sluiten ze zich dan helemaal af voor de overige zintuigprikkels. Dat heeft tot gevolg dat mensen met autisme op het ene moment last kunnen hebben van bepaalde  zintuigprikkels, ze zijn daar dan overgevoelig voor, en op een ander moment die prikkels geheel langs zich heen kunnen laten gaan, zij zijn daar dan ondergevoelig voor. 

Daarnaast beschrijft Olga Bogdashina het fenomeen dat mensen met autisme vaak een intuïtieve of andere manier hebben om te communiceren. Ze zijn vaak telepatisch verbonden met hun medemensen. Zoals ze volledig één kunnen worden met een zintuigprikkel, kunnen ze ook één worden met een ander en de gedachten van anderen opvangen. Zij zijn zich daar dan meestal niet van bewust. Ze handelen alsof het hun eigen gedachten zijn.  
Het is duidelijk dat gedachten van anderen kunnen helpen, maar ook verwarrend kunnen zijn. Het telepatisch vermogen bij mensen met autisme is nog moeilijk wetenschappelijk aan te tonen, maar wel iets om rekening mee te houden. Mijn eigen ervaring is dat de mate waarin jezelf geconcentreerd bent op de activiteit die je wilt dat iemand met autisme uitvoert of die je samen uitvoert, invloed heeft.

Het is een niet heel gemakkelijk leesbaar boek maar wel vol waardevolle informatie over de manier van waarnemen bij mensen met autisme, die Olga Bogdashina zoveel mogelijk wetenschappelijk probeert te onderbouwen. Aanbevolen voor iedereen die met een mensen met autisme te maken heeft, zowel persoonlijk als professioneel.